آیاتی در باره این که «خدا به ما نزدیک است» و ما در محضر او هستیم

باسمه تعالی
آیاتی در باره این که «خدا به ما نزدیک است» و ما در محضر او هستیم ( 141 آیه )
1ـ أَ لَمْ یعْلَمْ بِأَنَّ اللَّهَ یرى.‌‌ ـ آیا او ندانست كه خداوند (همه اعمالش را) مى‌‌‌بیند؟! (علق/14)
2ـ یعْلَمُ خائِنَةَ الْأَعْینِ وَ ما تُخْفِی الصُّدُورُ ـ
او چشم‌هایى را كه به خیانت مى‌‌‌گردد و آن‌چه را سینه‌‌‌ها پنهان مى‌‌‌دارند، مى‌‌‌داند. (غافر/19)
3ـ هُوَ مَعَكُمْ أَيْنَ مَا كُنتُمْ ـ هر جا باشيد او با شما است. (حديد/4)
4ـ قُلِ اعْمَلُوا فَسَیرَى اللَّهُ عَمَلَكُمْ وَ رَسُولُهُ وَ الْمُؤْمِنُونَ ـ
بگو: «عمل كنید! خداوند و فرستاده او و مؤمنان¹ ، اعمال شما را مى‌‌‌بینند!» (توبه/105)
5ـ اعْمَلُوا ما شِئْتُمْ إِنَّهُ بِما تَعْمَلُونَ بَصیرٌ ـ هر كارى مى‌‌‌خواهید بكنید، او به آنچه انجام مى‌‌‌دهید بیناست! (فصلت/40)
6ـ اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ یحُولُ بَینَ الْمَرْءِ وَ قَلْبِهِ ـ بدانید خداوند میان انسان و قلب او حایل مى‌‌‌شود. (انفال/24)
7ـ هُوَ اللَّهُ فِی السَّماواتِ وَ فِی الْأَرْضِ یعْلَمُ سِرَّكُمْ وَ جَهْرَكُمْ وَ یعْلَمُ ما تَكْسِبُونَ ـ
اوست خداوند در آسمان‌ها و در زمین؛ پنهان و آشكار شما را مى‌‌‌داند؛ و از آن‌چه (انجام مى‌‌‌دهید و) به دست مى‌‌‌آورید، با خبر است. (انعام/3)
8ـ وَ مَا رَبُّكَ بِغَافِلٍ عَمَّا يَعْمَلُون ـ و پروردگارت از آن‌چه انجام مى‌‌دهند، بى‌‌خبر نيست. (انعام/132)
9ـ ما لَكُمْ لا تَرْجُونَ لِلَّهِ وَقاراً ـ چرا شما براى خدا عظمت قائل نيستيد؟! (نوح/13)
10ـ «فَأَیْنَمَا تُوَلُّواْ فَثَمَّ وَجْهُ اللّهِ ـ هر کجا روی کنید، آن‌جا خدا هست. (بقره/115)
11ـ هُوَ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ ـ او به آن‌چه در دل سينه‌‌ها وجود دارد داناست‌‌. (حديد/6)
12ـ أم يَحسَبونَ أنّا لانسمع سِرَّهم و نجواهُم ـ آيا مي‌پندارند كه ما كارهاي پنهان و نجواي آن‌ها را نمي‌‌دانيم؟ (زخرف/80)
13ـ أَ لا یعْلَمُ مَنْ خَلَقَ ـ آيا آن كسى كه موجودات را آفريده از حال آن‌ها آگاه نيست؟! (ملک/14)
14ـ وَ مَا فِي الْأَرْضِ مَا يَكُونُ مِن نَّجْوَى ثَلَاثَةٍ إِلَّا هُوَ رَابِعُهُمْ وَ لَا خَمْسَةٍ إِلَّا هُوَ سَادِسُهُمْ وَ لَا أَدْنَى مِن ذَلِكَ وَ لَا أَكْثَرَ إِلَّا هُوَ مَعَهُمْ ـ
آيا نمى‌‌دانى كه خداوند آن‌چه را در آسمان‌ها و آن‌چه را در زمين است مى‌‌داند؛ هيچ گاه سه نفر با هم نجوا نمى‌‌كنند مگر اين‌كه خداوند چهارمين آن‌ها است، و هيچ‌گاه پنج نفر با هم نجوا نمى‌‌كنند مگر اين‌كه خداوند ششمين آن‌ها است، و نه تعدادى كمتر و نه بيشتر از آن مگر اين‌كه او همراه آن‌ها است هر جا كه باشند، سپس روز قيامت آن‌ها را از اعمال‌شان آگاه مى‌‌سازد، چرا كه خداوند به هر چيزى داناست!»(مجادله/7)
15ـ آیاتی که به شاهد بودن خداوند اشاره دارد. (10 آیه)
اللَّهُ عَلى‌‌ كُلِّ شَيْ‌‌ءٍ شَهيدٌ ـ خداوند بر همه چیز شاهد است. (المجادله/6 ـ بروج/9)
أَنْتَ عَلى‌‌ كُلِّ شَيْ‌‌ءٍ شَهيدٌ ـ (خدایا) تو بر هر چيز شاهدى. (مائده/117)
إِنَّ اللَّهَ عَلى‌‌ كُلِّ شَيْ‌‌ءٍ شَهيدٌ ـ خدا به همه چيز شاهد است. (حج/17)
هُوَ عَلى‌‌ كُلِّ شَيْ‌‌ءٍ شَهيدٌ ـ او بر هر چيز شاهد است. (سبأ/47)
أَنَّهُ عَلى‌‌ كُلِّ شَيْ‌‌ءٍ شَهيدٌ ـ او ناظر و گواه بر هر چيزى است. (فصلت/53)
اللَّهُ شَهيدٌ عَلى‌‌ ما تَعْمَلُونَ ـ خدا بر آن‌چه مى‌‌كنيد ناظر و شاهد است. (آل‌‌عمران/98)
اللَّهُ شَهيدٌ عَلى‌‌ ما يَفْعَلُونَ ـ خداوند بر آن‌چه آن‌ها انجام مى‌‌دادند شاهد است‌‌. (يونس/46)
إِنَّ اللَّهَ كانَ عَلى‌‌ كُلِّ شَيْ‌‌ءٍ شَهيداً ـ به درستی که خداوند بر همه چیز شاهد است. (نساء/33 ـ احزاب/55)
16ـ يَسْتَخْفُونَ مِنَ النَّاسِ وَ لا يَسْتَخْفُونَ مِنَ اللَّهِ وَ هُوَ مَعَهُمْ إِذْ يُبَيِّتُونَ ما لا يَرْضى مِنَ الْقَوْلِ وَ كانَ اللَّهُ بِما يَعْمَلُونَ مُحيطاً ـ
آ‌نها زشتكارىِ خود را از مردم پنهان مى دارند؛ اما از خدا پنهان نمى دارند، و هنگامى كه در مجالس شبانه، سخنانى كه خدا راضى نبود مى گفتند، خدا با آن‌ها بود، خدا به آن‌چه انجام مى دهند، احاطه دارد. (نساء/108)
17ـ آیاتی که به محیط بودن خداوند اشاره دارد. (11 آیه)
أَلَا إِنَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ مُّحِيطٌ. آگاه باشيد كه خداوند به همه چيز احاطه دارد. (فصلت/54)
اللَّهُ مُحيطٌ بِالْكافِرينَ. (بقره/19) إِنَّ اللَّهَ بِما يَعْمَلُونَ مُحيطٌ. (آل عمران/120) اللَّهُ بِما يَعْمَلُونَ مُحيطٌ. (انفال/47)
إِنَّ رَبِّي بِما تَعْمَلُونَ مُحيطٌ. (هود/92) وَ اللَّهُ مِنْ وَرائِهِمْ مُحيطٌ. (بروج/20)
كَانَ اللّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ مُّحِيطًا. خداوند بر هر چیزی محیط است. (نساء/126) كانَ اللَّهُ بِما يَعْمَلُونَ مُحيطاً. (نساء/108)
إِنَّ رَبَّكَ أَحاطَ بِالنَّاسِ. (إسراء/60) أَنَّ اللَّهَ قَدْ أَحاطَ بِكُلِّ شَيْ ءٍ عِلْماً. (طلاق/12)
أَحاطَ بِما لَدَيْهِمْ وَ أَحْصى كُلَّ شَيْ ءٍ عَدَداً ـ او به آن‌چه نزد آن‌ها است احاطه دارد و همه چيز را احصا كرده است . (جن/28)
18ـ آیاتی که به بصیر بودن خداوند اشاره دارد. (جمعاً 39 آیه)
الف) نسبت به اعمال (17 آیه) (اللَّهُ) بِما تَعْمَلُونَ بَصیرٌ. (بقره/110 و 233 و237 و 265 ـ آل‌‌‌عمران/156 ـ انفال/72 ـ حدید/4 ـ ممتحنه/3 ـ تغابن/2 ـ هود112 ـ سبأ/11 ـ فصلت/40)
بَصيرٌ بِما يَعْمَلُونَ. (بقره/96 ـ آل عمران/163 ـ مائده/71) تَعْمَلُونَ بَصيرا. (احزاب/9 ـ فتح/24)
ب) نسبت به بندگان (4 آیه) اللَّهُ بَصيرٌ بِالْعِبادِ. (آل عمران/15 ـ آل عمران/20 ـ غافر/44) فَإِنَّ اللَّهَ كانَ بِعِبادِهِ بَصيراً (فاطر/45)
ج) شنوا و بینا بودن (11 آیه) سَميعٌ بَصير (یا) سَميعاً بَصيراً. (حج/61 و 75 ـ لقمان/28 ـ مجادله/1 ـ اسراء/1 ـ غافر/20 و 56 ـ شورى/11 ـ نساء/58 و 134 ـ إنسان/2)
د) به صورت کلی (2 آیه) إِنَّهُ بِكُلِّ شَيْ ءٍ بَصيرٌ (ملک/19) إِنَّ رَبَّهُ كانَ بِهِ بَصيراً (انشقاق/15)
هـ) خبیر و بصیر با هم (5 آیه) (در قسمت خبیر آیات آمده است)
19ـ آیاتی که به خبیر بودن خداوند اشاره دارد. (جمعاً 11 آیه)
الف) خبیر و بصیر با هم (5 آیه)
خبیرا بصیرا.(یا) خَبيرٌ بَصيرٌ. (إسراء/17 و 30 و 96 ـ فاطر/31 ـ شوری/27)
ب) حکیم و خبیر یا لطیف و خبیر یا علیم و خبیر (6 آیه)
الْحَكيمُ الْخَبيرُ (انعام/18 و73 ـ سبأ/1) هُوَ اللَّطيفُ الْخَبيرُ. (أنعام/103 ـ ملك/14) ج) الْعَليمُ الْخَبيرُ (تحريم/3)
ج) إِنَّ اللَّهَ خَبيرٌ بِما يَصْنَعُونَ ـ خداوند از آنچه انجام مى دهيد آگاه است . (نور/30)
20ـ آیاتی که به علیم بودن خداوند در باره اعمال و تفکر اشاره دارد. (جمعاً 46 آیه)
بِكُلِّ شَيْ ءٍ عَليم ـ خداوند نسبت به همه چیز عالم است. (16 آیه) (بقره/29 و 231 و282 ـ نساء/176 ـ مائده/97 ـ انعام/101 ـ انفال/75 ـ توبه/115 ـ نور/35 و64 ـ عنکبوت/52 ـ شوری/12 ـ حجرات/16 ـ حدید/3 ـ مجادله/7 ـ تغابن/11)
سَميعٌ عَليم ـ خداوند شنوا و داناست. (15 آیه) (بقره/181 و 224 و 227 و 244 و 256 ـ آل عمران/34 و 121 ـ أعراف/200 ـ أنفال/17 و 53 ـ توبه/98 و 103 ـ نور/21 و 60 ـ حجرات/1)
بِما تَعْمَلُونَ عَليم ـ خداوند به آن‌چه انجام می‌دهید داناست. (3 آیه) (بقره/283 ـ مؤمنون/51 ـ نور/28)
اللَّهُ عَليمٌ بِذاتِ الصُّدُورِ ـ خداوند از اسرار درون سینه‌ها آگاه است. (12 آیه) (آل عمران/119 و 154 ـ مائده/7 ـ أنفال/43 ـ هود/5 ـ لقمان/23 ـ فاطر/38 ـ زمر/7 ـ شورى/24 ـ حديد/6 ـ تغابن/4 ـ ملك/13)
البته در باره علیم بودن خداوند نسبت به موضوع مورد بحث آیات دیگری هم وجود دارد که برای طولانی نشدن مطلب نیاوردیم.
21ـ إِنَّ اللَّهَ عَليمٌ بِما يَصْنَعُون ـ خداوند به آن‌چه انجام مى دهند داناست . (فاطر/8)
22ـ وَ لَقَدْ خَلَقْنَا الْانسَانَ وَ نَعْلَمُ مَا تُوَسْوِسُ بِهِ نَفْسُهُ وَ نَحْنُ أَقْرَبُ إِلَيْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَرِيدِ
ما انسان را آفريديم و وسوسه هاى نفس او را مى دانيم، و ما به او از رگ قلبش نزديك‌تريم (ق/16)

پی نوشت ها
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1-  در تفاسیر آمده است که منظور از مؤمنان ؛ امامان علیهم‌السلام هستند.